Uzmanlar, hangi amaçla yapılırsa yapılsın şirket birleşme ve ortaklık konularında doğru stratejiyle hareket etmek gerektiğinin altını çiziyor. Şirket birleşme ve ortaklıklar (Mergers&Acquisitions-M&A), iş dünyasının üzerinde en çok spekülasyon yapılan konuları arasında yer alıyor. M&A işlemlerinin ekonomik olduğu kadar sosyal boyutu da gündemde önemli bir yer teşkil ediyor.
Kamuoyuna mal olmuş büyük şirketler işin içinde olduğu zaman önce kulisler hareketleniyor, ardından da haberler yayılmaya başlıyor. Sonrasında ise işlemin akıbeti hakkında olumlu olumsuz kehanetler üretilmeye başlanıyor.
M&A
işlemlerinde başarının sağlanması ve işlerin uzun vadede iyi gitmesi için
profesyonel bir yaklaşımla, ince eleyip sık dokuyarak adımlar atmak gerekiyor. Finansal
yönetim konusunda yerli ve uluslararası firmalara danışmanlık hizmeti veren Dinamo Danışmanlık Kurucu Ortağı, Kamu Özel
Ortaklığı (PPP) ve Proje Finansmanı Uzmanı Fatih Kuran şirket birleşme ve
ortaklık işlemlerinin başarılı olması için dikkat edilmesi gereken 4 noktayı
şöyle açıklıyor:
Katma Değeri Artıracak Adımların Atılması
Özellikle aynı
sektörden iki şirket artık tek bir çatı altında toplanacak ise bu bağlamdaki
hassasiyetler daha da artar. Doğal bir sonuç olarak aynı işi yapan bölümlerde personel
çıkartılmasına gidilmesi nerede ise kaçınılmazdır. Özellikle şirket
birleşmelerinde en kısa zamanda net sonuç alınabilecek husus maliyetlerden tasarruf
sağlamak olduğu için özellikle hizmet yoğun iş alanlarında personel kadrosunu
daraltıp birim iş gücünden sağlanacak olan katma değeri artırmak en temel
amaçlardan bir tanesidir. Bu aşamada üzerinde en çok tartışma yapılan
alanlardan biri şirket bünyesinde kalacak olan kişilerin liyakata mı yoksa
sadakate göre mi seçilecek olduklarıdır. Bu konudaki tartışma birleşmenin
üzerinden seneler geçse bile genelde hiç bitmez.
Kritik Çalışan Kadrolarının Korunması
Satın alma
işlemlerinde alıcı taraf genelde satın aldığı şirketin performansını beğendiği
ve potansiyelini de olumlu değerlendirdiği için alım kararını vermiştir.
Unutulmaması gereken önemli hususlardan biri şirketi bu performansa taşıyan
insan kaynağının önemidir. Özellikle satın alan şirket ilgili iş kolunda
yeterli deneyime sahip değil ise satın alınan şirketteki kritik kadroların
satın alma sonrası en azından belli bir dönem (genelde 3-5 yıl) bünyede kalacak
olmasını baştan sağlamak çok önemlidir.
Yönetim Kadar Alt Kadrolara Da Değişimin
Benimsetilmesi
Özellikle oturmuş
piyasalarda şirketlerin organik büyüme potansiyeli sınırlarına dayandığı
durumlarda M&A işlemlerinde ivmelenme başlar. Şirket birleşme ve satın
almaların pek çok nedeni olabilir. Bunlar arasında en yaygın olanları: Pazar
payını artırmak, karlılığı geliştirmek, yeni pazarlara girmek, müşteri
portföyünü geliştirmek, ürün gamını çeşitlendirmek ve/veya tamamlamak, çapraz
satış kanalları açmak, dikey veya yatay entegrasyon sağlayarak pazardaki
durumunu kuvvetlendirmek, ölçek ekonomisini geliştirmek, maliyetlerde tasarruf
sağlamak, know-how transferi sağlamak ve Ar-Ge alanında verimliliği geliştirmektir.
Görüleceği üzere
temel motivasyon satışları ve karlılığı artırırken aynı zamanda maliyetleri düşürmeye yöneliktir. Diğer
taraftan da yaratılacak sinerji ile daha güçlü bir inavosyan ikliminin de
yeşertilmesi hedeflenir. Uluslarası danışman şirketlere milyonlarca dolar para
harcanarak yönetilmeye çalışılan ve üzerinde aylarca kafa patlatılan devasa
birleşme planları işin insan boyutuna gereken önem verilmediği takdirde
zaafiyete uğramaya mahkumdur. Özellikle birbirinden çok farklı iki kurum
kültürü bir araya gelecek ise potansiyeli çok yüksek olan işlemlerde bile
tehlike çanları çalıyor olabilir. Bir kadın ve erkeğin bir araya gelip
evlililik müessesini sürdürmeleri aralarındaki sevgi bağına rağmen zor
zanaatken iki ayrı kurumun tek bir çatı altında toplanması ve ahenkle çalışması
hiç de kolay değildir. Başarı ancak yönetim kademesi kadar alt kadroların da
süreci içtenlikle benimsemesi ve sahiplenmesi ile mümkün olabilir.
Başarılı İki Şirketin Birleşmesi
Satın alma ve
birleşmeler konusundaki diğer önemli nokta da iki vasat şirketin bir araya
gelip muhteşem bir şirket oluşturmayacağı gerçeğidir. Özünde yüksek performans
göstermeyen şirketler bir araya geldiklerinde sağlayacakları katma değer bazı
maliyet azaltma operasyonlarının ötesine muhtemelen geçemeyecektir. Genelde
başlangıç aşamasında sağlanan tasarrufların şirket performansına yansıması
saman alevi etkisinin ötesine geçemez ve var olan kötü gidişatı ancak
geciktirebilir. Bu tip işlemleri şirketlere bir kurtuluş reçetesi olarak görmek
büyük hatadır. Başarılı M&A işlemleri alanlarında mevcut durum itibari ile kendilerini
ispat etmiş başarılı şirketlerin daha mükemmel, karlı ve verimli olana doğru
yolculuğu şeklinde gerçekleşiyor ise anlamlı olacaktır.
