Türkiye’yi ve dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs, ekonomiyi ve konut sektörünü derinden etkilemeye devam ediyor. TÜİK verilerine göre Nisan ayında Türkiye genelinde konut satış adedi bir önceki aya göre yüzde 81, geçen senenin aynı ayına göre ise yüzde 56 düşüş gösterdi. EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, Nisan ayı verilerini ve pandemi sürecinin konut sektörüne etkilerini değerlendirdi.
Mayıs ayında rakamlar biraz daha düşecek
Türkiye'de genel satışa bakıldığında Nisan ayında yaşanan düşüşü beklediklerini ve gerçekleştiğini belirten Yazıcı, “Yaklaşık 43 binlik seviyesinde bir satış gerçekleşti Nisan ayında. 4 aylık toplama baktığımızda geçen seneye göre aynı rakamları yakaladığımızı görüyoruz. Hatta yüzde 10'luk üzerindeyiz. Bu satışlar daha önceki aylarda gerçekleşmiş satışların ve anlaşmaların devamıydı. Mayıs'ta biraz daha düşeceğini düşünüyoruz. Ama seneyi toplamda düşük tamamlayacağız gibi bir düşüncem yok” dedi.
2020’yi geçen seneye benzer rakamlarla kapatabiliriz
İhtiyaca dayalı gayrimenkul alışverişlerinin Türkiye'de konut sektöründe esas temeli oluşturan konu olduğunu önemle vurgulayan EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, karşılanmamış taleplerin ekonomiye bağlı olarak önümüzdeki aylarda bir miktar karşılanacağını düşündüğünü ve 2020’yi geçen seneye benzer belki bir miktar daha altta kapatabileceklerini, kayıpları ise önümüzdeki aylarda tamamlayabileceklerine inandıklarını açıkladı.
Yazıcı sözlerini şöyle sürdürdü:
“Geçen sene 1 milyon 350 bin civarında kapatmıştık konut satışlarını. Bunun yüzde 30'u ipotekli konut satışıydı. Fakat bu sene muhtemelen bu rakam 1 milyon 300 civarında olacaktır diye düşünüyorum. Pandeminin bitişine ve gerçek hayata dönüşümüze bağlı olarak bu rakam bir miktar daha yukarıda olabilir diye inancım var.
Konut sektöründe fiyatlarda gerileme yok
Konut sektöründe fiyat açısından sektör bir gerilime kaydetmedi. Nisan ayında durağını takip etme gibi piyasa tepkisi gördük. Özellikler belirli bölgelerde sektörde bir gerileme bekliyorduk. Ancak görüyoruz ki insanlar çok soğukkanlı olup bekleme sürecini geçtiler. Konut sektöründe böyle ancak uzun vadede ticari sektörde durum değişecektir. İnsanlar barınma ve genel ihtiyaç olarak konutu görüyorlar. Yeni nesillere bırakılacak bir garanti olarak görüyorlar. Konut yatırım araçlarında en önde gelen psikolojik unsurlardan biri. O yüzden tepkiler biraz yavaş oluyor. Konut fiyatlarında ciddi bir gerileme tespit etmedik.
Geliştiriciler yeni bir projeye atılmak için hiç hevesli değil
Mevcut stokun bitmesi ve ikinci ellerdeki pazarın hareketlenmesi açısından bu faiz son derece iyi fakat geliştiriciler yeni bir projeye atılmak için hiç hevesli değiller. Türkiye ve dünya çok hareketli bir ekonomi yaşadı. Daha stabil bir piyasa lazım. Geliştiriciler için bir süre daha temkinli olacaklarını ve ellerindeki stokları eritmeye odaklanacaklarını düşünüyorum.
Konut sektörü sadece rakamlardan ibaret bir sektör değil
Kiralar konusunda çok büyük bir değişiklik beklemiyoruz. Piyasanın çok hızlı bir tepki vermesi birdenbire fiyatların aşağı çekilmesi Ne satış da ne kirada çok gerçekçi değil. Kira sektörü hemen hemen durdu. Evlerin içini görmek sorun olduğu için. Sıfır konutlara tercih biraz daha arttı. Konut üreticilerinin online satış yapması, sanal ev gezdirmesiyle sağlandı. Hijyen açısından insanlar hiç kullanılmamış ev alma psikolojisine girdiler. Konut sektörü sadece rakamlardan ibaret bir sektör değil. Konut kredi rakamlarını düşürdüğünüz zaman konut sektöründe alım yapılmasını sağlıyorsunuz. İnsanların alım yapması eleştirilebilir ama konut alındığında konuta bağlanan elektrik, su, mobilya ile ekonomiyi harekete geçiriyorsunuz.
Balkonlu ve apartman görevlisinin olduğu evler daha çok ilgi görecek
Tercihler nasıl değişecek onu düşünmeliyiz. Hayatımızı yavaşlattık. Balkonsuz evler, apartman görevlisinin olmadığı evlerde insanlar daha çok bunaldı. İnsanlar bunları sorgulamaya başlayacak diye düşünüyorum. Ofis sektöründe ise ihtiyaçlar azalacak, evden çalışma sürecek, fazlalaşacak diye konuşuluyor ancak ben buna katılmıyorum. Çok uzun vadede evden çalışma verimi düşürüyor. Ofis çalışmalarında şekilsel değişikliklere gidileceğini düşünüyorum. Parmak okuma yerine belki göz taraması, hijyen koşullarında değişiklik olacağını düşünüyorum. Kendimizi sorguladığımız yeni bir döneme gireceğimizi düşünüyorum.
Online hayata çok hızlı adapte olduk
Yabancılara ise 790 satış görüldü. Çok büyük kısmı önceden anlaşması yapılan anlaşmalardı. Mayısta biraz daha düşeceğini düşünüyoruz. Bir süre sonra düzeleceğine inanıyorum. Türkiye’de en çok Ürdün ve Iraklılar yatırım yapıyorlardı. Yabancılara satış önümüzdeki dönemde yavaşlayacak ve ama genelde toparlayacağına inanıyorum. Bu dönemde 360 derece online gezintiler yapılarak yabancılara satış gerçekleştirildi. Yabancılar alışa bu şekilde devam ediyorlar. Online hayata çok hızlı adapte olduk. Yabancı bazında satışın çok aşırı düşeceğini sanmıyorum.”
EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık Hakkında:
EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık AŞ, gayrimenkul sektörün uzman isimleri tarafından 2008 yılında kuruldu. EVA, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetkilendirilen Değerleme Şirketlerinden olup ayrıca, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) tarafından finans kurumlarına, “gayrimenkul, gayrimenkul projesi veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların değerlemesi” hizmet verme yetkisine sahip şirketler arasındadır. Ayrıca uluslararası bir kurum olan RICS (Royal Institution of Chartered Surveyors) tarafından Türkiye’de “Regulated by RICS” olarak ünvanı verilen ilk kuruluştur.
EVA Değerleme’nin kendi alanında 22 adet uluslararası ödülü bulunmaktadır. Finans piyasaları konusunda dünyanın önemli otoritelerinden Euromoney Yayın Kurumunun lider dergisi olan Euromoney Magazine her yıl dünyanın birçok ülkesinde çeşitli kategorilerde en başarılı kurumları bilimsel bir çalışma ile belirlemektedir. EVA Değerleme, 2011 senesinde Euromoney tarafından Değerleme Konusunda Türkiye En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması, 2013 senesinde Türkiye’nin En İyi Danışmanlık (Best Real Estate Advisory-Overall), En İyi Araştırma (Research) ve En İyi Değerleme (Valuation) Firması ödüllerinde, 2014 senesinde ise “Türkiye’nin En İyi Gayrimenkul Araştırma Firması" ödülüne, 2016, 2017 ve 2018 senelerinde tekrar Türkiye’nin En İyi Danışmanlık (Best Real Estate Advisory-Overall), En İyi Araştırma (Research) ve En İyi Değerleme (Valuation) Firması ödüllerinde layık görülmüştür. Ayrıca uluslararası International Property Awards, EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlığı 2013-2014 senesi ödüllerinde "Türkiye’nin En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması" ve "Avrupa'nın En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması"; 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018 ve 2018-2019 senesinde ise arka arkaya tekrar "Türkiye’nin En İyi Gayrimenkul Danışmanlık Firması" olarak seçmiştir. Tüm bu ödüller yanısıra 2017 senesinde Global Brands Magazine tarafından “Best Property Appraisal Company, Turkey 2017”, 2018 senesinde tekrar Global Brands Magazine tarafından “Most Innovative Real Estate Valuation Brand, Turkey,2018 ödülüne layık görülmüştür.
EVA Gayrimenkul Değerleme, her türlü gayrimenkul ve gayrimenkule dayalı hak ve faydaların değerlemesi, makine ve ekipman değerlemesi hizmetleri vermekte, gayrimenkul projelerinde fizibilite, şerefiyelendirme, yer seçimi analizi, çalışmaları yapmakta, en iyi ve en verimli kullanım etütleri hazırlamakta, kurumsal imar barışı danışmanlığı hizmeti vermekte, finansal kurumlar için kredilerde yatırım ilerleme raporları hazırlanması hizmetleri vermektedir. Şirketin ortakları ve Yöneticileri arasında Türkiye’nin ilk SPK Lisanslı Değerleme Uzmanlarından Cansel Turgut Yazıcı, Özdil Şahin, Özhan Yurtseven ve Zuhal Balsarı bulunmaktadır. Şirketin Türkiye Otel Sektörü Pazar Analizi Raporu, Türkiye Alışveriş Merkezleri Potansiyeli Analizi raporları, İstanbul Markalı Konut Piyasası Araştırma ve Öngörüler Raporu , İstanbul Yurt sektörü raporu gibi yayınlanmış sektörel araştırma raporları vardır.
