Bu düşüşün bir sürü etkisi var tabi hepsinden bahsetmeye çalışacağım fakat düşüşün en önemli nedenleri seçim sürecinde ‘bekle-gör’ dönemi, krediye erişimin neredeyse imkansızlaşması ve arz sıkıntısının fiyatlar üzerindeki baskısı diyebilirim..
Geçtiğimiz yılın Nisan ayında 133 bin 58 adet olan konut satışları, bu yıl nisanda yüzde 35,6’lık düşüşle 85 bin 652 adete geriledi. Bu yıl mart ayında ise 105 bin satış gerçekleşmişti. Böylelikle konut piyasasında satışlar, hem aylık, hem yıllık rakamların gerisinde kaldı. En büyük darbeyi ipotekli satışlar aldı.
TÜİK verilerine göre, kredili satışlar yüzde 32 düştü. Verilere göre, Nisanda 85 bin 652 adet konutun sadece 21 bin 769’u krediyle satıldı. Böylelikle toplam konut satışlarında yüzde 25 pay aldı. Yılın ilk beş ayındaki düşüşü yüzde 20’ye yaklaştı.
Nisan 2022-Nisan 2023 döneminde, Türkiye’de toplam 85 bin 652 adet konut satılırken, söz konusu satışların tüm illerde düştüğü görüldü.
En fazla düşüş görülen iller Hatay (yüzde 77), Adana (yüzde 48), İstanbul (yüzde 47), Karabük (yüzde 46,9), Antalya (yüzde 39), Şanlıurfa (yüzde 46), Osmaniye (yüzde 56), Yalova (yüzde 41), Siirt (yüzde 40,4) oldu.
Düşüş ilimizde de gerçekleşti..
Sakarya’da Nisan ayında geçtiğimiz yılın Nisan ayına göre 646 adet düşüşle bin 469 konut satışı gerçekleştirildi.
1.469 satış içerisinden yalnızca 381’i ipotekli (kredili) olarak gerçekleşti.
Sakarya Yıllık değer artışı en yüksek olan iller arasında
Nisan ayında en çok konut satışının olduğu ilk 30 il değerlendirildiğinde yıllık değer artışı en yüksek olan iller ise sırasıyla Trabzon, Kocaeli ve Sakarya oldu.
Sakarya’da ise; konut satış fiyatlarında değer artışı %142 olurken, ortalama konut metrekare satış fiyatı 14 bin 280 TL, ortalama konut fiyatı 1 milyon 713 bin 600 TL oldu.
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 32,0 azalış göstererek 21 bin 769 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 25,4 olarak gerçekleşti.
Ocak-Nisan döneminde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,7 azalışla 80 bin 591 oldu. Nisan ayındaki ipotekli satışların 7 bin 388’i; Ocak-Nisan dönemindeki ipotekli satışların ise 25 bin 552’si ilk el satış olarak gerçekleşti. BDDK verilerine göre nisan ayının ilk haftasında 397 milyar lira düzeyinde olan konut kredileri mayısın ilk haftasında 415 milyar liraya çıktı.
Nisan ayında 100 milyar liradan fazla artan konut kredilerinin yılın ilk üç ayında sadece 30 milyar lira arttığı görülüyor.
Ocak ayının ilk haftasında 360 milyar lira olan hacim mart ayının son haftasında 391 milyar liraya kadar çıkmıştı. Konuyla ilgili bankacılar, kamu bankalarının konut kredilerini onaylamadığını, onaylanan kredilerin de 250 bin TL’yi geçmediğini söylüyor. Özel bankalarda konut kredisi onaylarında sorun yok ancak konut kredi faizleri aylık yüzde 2’den yüzde 3’e çıkmış durumda.
Yeni Evim kampanyalarında Nisan ayında yoğun bir dönem geçirildiğini ve bu kampanya dahilinde verilen kredilerde bir üst sınır bulunmuyor, Nisan ayında konut kredisi hacmindeki artışların önemli bir kısmı buradan kaynaklanıyor.
Yabancıya satış Nisan ayında dibe çakıldı
Yabancılara yapılan konut satışları nisan ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 60,3 azalarak 2 bin 557 oldu. Geçen ay toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 3’de aldı. Yabancıya satışta ilk sırayı bin 24 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla 792 konut satışı ile İstanbul ve 186 konut satışı ile Mersin izledi.
Yabancılara yapılan konut satışları Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %60,3 azalarak 2 bin 557 oldu. Nisan ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı %3,0 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı bin 24 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya'yı sırasıyla 792 konut satışı ile İstanbul ve 186 konut satışı ile Mersin izledi.
Nisan ayında Rusya vatandaşları Türkiye'den 817 konut satın aldı. Rusya Federasyonu vatandaşlarını sırasıyla 377 konut ile İran, 136 konut ile Ukrayna 124 konut ile Irak ve 89 konut ile Kazakistan vatandaşları izledi.
Yabancı yatırımcı tarafında da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35’i bulan bir kayıp söz konusu. Yaşanan düşüşün ana nedeni deprem gibi görünüyor. Çünkü yabancılar arasında Türkiye’deki konutların güvenilirliğine ilişkin bir endişe oluştu. Algı düzeldikçe satışta eski seviyeleri ve üstünü tekrar görebiliriz. Bununla birlikte Rusların Türkiye gayrimenkul sektöründeki birincilikleri 13 aydır devam ediyor. Savaşın ilk ayı olan Mart 2022’den Nisan 2023’e kadar geçen sürede Rusların Türkiye’den aldığı toplam konut sayısı 20 bin 56’dır. Savaştan bu yana yönelimde 3,5 katlık bir artış söz konusu.
Türkiye ekonomisini analiz etmemiz için konut satış verileri bize en yararlı ışığı tutan veriler olduğuna inanıyorum, bu veriler üzerinde çalışıp sizlerle paylaşmam yalnızca bilgi niteliğinde değildir.
İnşaat sektörü çok büyük bir pazarı elinde bulundurmaktadır, birçok sektör inşaatların yapım sürecinden bitim sürecine kadar bu sektörden faydalanmaktadır.
Gayrimenkul, döviz veya borsa yatırımı yaparken de bu veriler size ışık olacaktır.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
Samet Hızalan