Gözümüz kulağımız medyada, her gün birkaç kez verilen müjdeleri izleyip mutlu oluyoruz. Orta gelirli kesimin ev sahibi olması ve konut üretiminin artması amacıyla hazırlanan kampanya önümüzdeki günlerde devreye girecek. Yeni kampanya orta gelirli kesimi ev sahibi yapma amacıyla açıklandı. Bu kampanya müteahhitlere mi yaradı yoksa vatandaşa mı yaradı sorusunu akıllara getirdi. Konutta arz artırılmak isteniyorsa kalıcı ve gerçekçi reformlar şart arttık; Çimento başta olmak üzere inşaatın ana kalemlerini kontrol altına almak gerekiyor. Yabancıya konut satışı en azından kendi vatandaşının talebini karşılayana denk belirli bir süre askıya alınmalı. Konut fiyatlarının gerilemesini, daha doğrusu yerinde sayıp istikrarlı olmasını istiyorsak, bu ve benzeri kampanyaları yan unsurlarla da desteklemek gerekiyor. Yoksa biliyorsunuz, talep artıp şehirde arsa üretmek de sıkıntılı olunca bu tür kampanyalar ancak kısmen ve geçici faydalı olabiliyor. Örneğin Kanada son günlerde konut satışını yasaklamasıyla gündeme geldi. Kanada konut fiyatlarındaki artışın kendi vatandaşlarını satın alamayacak noktaya getirdiğini görünce yabancıya konut satışını yasakladı. Ancak bunu hemen yapmadı. Kademeli bir geçiş sağladı. Kanada 2019 yılında yabancılara konut satışına yüzde 15 vergi uygulamaya başladı. 1 Ocak 2022 tarihine gelindiğinde vergi yüzde 25’e çıkarıldı ve 1 Ocak 2023 itibarıyla yabancıya konut satışının yasaklanacağını açıkladılar. Hem de 3 yıllığına. Tamam gerçekçi bakalım konuya Türkiye’de konut sektöründen yılda yaklaşık 15 milyar doları bulan döviz girişi var kabul ediyorum ama bu süreçte kısıtlamaları, vergilendirmeleri gündeme getirmemiz gerektiği düşünüyorum. Her açıklanan kampanya sonrasında olduğu gibi yine akıllar karıştı, kafalardaki soruları yanıtlamaya çalışalım. 1- Yeni Evim kampanyası hangi illeri kapsayacak, kaç konut kampanya kapsamında olacak? Kampanya 81 ilde geçerli olacak, ilk etapta 100 bin konutun satışı planlanıyor. 2- Peşinat ödenecek mi? Konut bedelinin %10’u peşin alınacak, dileyen daha fazla da ödeyebilecek. 3- Kampanyaya ikinci el evler dâhil olacak mı? Kampanyada sıfır evler olacak. Emlak Konut Genel Müdürlüğü’nün ürettiği projeler; GYODER, İNDER, KONUTDER, İMKON ile Türkiye Müteahhitleri Birliği’ne bağlı olan şirketlerin projeleri ve 81 ilin tamamındaki firmaların ürettiği büyük ve küçük ölçekli tüm konut projeleri; teknik ve mali kriterleri karşıladıkları takdirde bu sürece dâhil olacaklar. 4- Ödeme planı nasıl olacak? 0.69’dan başlayan vade farkı ile 15 yıl vadeli, hane gelirinin %40’ını geçmeyecek taksit bedelleri belirlenecek. Yeni evim projesi örnek ödeme planı Yüzde 0,69 faiz ile 1 milyon lira kredi için taksit tutarları İlk yıl: 4 bin 410 TL İkinci yıl: 5 bin 400 TL Üçüncü yıl: 6 bin 480 TL Dördüncü yıldan son 8 yıla kadar: 10 bin 315 TL Son 8 yıl: 12 bin 697 TL Toplam ödenecek tutar: 1 milyon 909 bin TL 5- Projede yaş sınırı olacak mı? 18 yaş üstü, bankalar tarafından kredi alması uygun görülen her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kampanyadan yararlanabilecek. 6- İstanbul’da oturan Sakarya’dan ev alabilecek mi? İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Mersin, Muğla’da konut sahibi olmak isteyen vatandaşlarda 1 yıl o ilde ikamet etme şartı aranacak. Diğer illerde bu şart geçerli olmayacak. 7- Hanede eşlerden birinin konutu olması halinde başvuru yapılabiliyor mu? Eşlerden birinin üzerinde konut varsa yararlanamayacak. Hanede 18 yaşını geçmiş, SGK kaydı bulunan genç ise hanede ev varsa bile başvuruda bulunabilecek. 8- Evler satılabilecek mi? Ölüm, boşanma gibi mücbir sebepler dışında 5 yıl boyunca satılamayacak. Yine son 1 yıl içinde konut satışı yapan da projeden faydalanamayacak. 9- Daha önce ev alıp satan biri, şu anda evi yoksa kampanyadan yararlanabilir mi? Kampanyadan yararlanacak kişinin son bir yıl içinde konut satmamış olması gerekiyor. 10- Proje ne zaman başlayacak? 16 Ocak itibariyle projeye başvurular alınacak. 11- Başvurular nasıl olacak? Konut almak isteyen bulduğu daireyle banka veya katılım bankalarına başvuracak. Banka hem projenin hem de kişinin kriterlere uygunluğunu denetleyecek, uygun olan projeler için kredi tahsis edecek. 12- Başvuru ücreti olacak mı? Herhangi bir başvuru ücreti alınmayacak. 13- Yapımı devam eden konut kampanya kapsamına dâhil mi? 81 ilde bitmiş konutlar, belirli bir oranda tamamlanmış ve devam eden konutlar ile bankalarla garantörlük sözleşmesini imzalamış yeni başlayacak projeler kampanyaya dâhil olacak. 14- TOKİ kampanyalarında olduğu gibi bu kampanyada da kura çekilişi olacak mı? 16 Ocak itibariyle konut üreticisinden konutunu bulan vatandaşlar kurasız konut kredisi alma hakkı elde edebilecek. 15- Babadan-dededen ev kalan bir vatandaş kampanyadan faydalanabilecek mi? Verasetle ev sahibi olan vatandaşlarımız başvuru yapabilecek Geçmiş kampanyalardan tecrübe ile fırsatçılar piyasayı yükselttiğini hep gördük bunu anlamakta zorlanıyorum. Her kampanyadan sonra kritere uyan da uymayan da fiyat artışına gidiyor. Bu olmamalı, piyasayı manipüle etmeye çalışanlar ya projenin içeriğinden haberdar değiller ya da işlerine gelmiyor. Hatırlatalım; ikinci el konutlar bu kampanyaya dahil değil! Umarım ihtiyacı olan vatandaşların yararlanacağı bir fırsat olur, hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle. Samet Hizalan