Yapay zeka ve büyük veri analizi kullanarak gayrimenkul değer hesabı yapan Endeksa, deprem öncesinde ve sonrasındaki dönemi karşılaştırarak depremin stoka ve konut fiyatlarına etkisini inceledi. Çalışmaya göre, depremin etkilediği illerde satılık konut fiyatları ortalama %14, konut kiraları ise ortalama %17 artış gösterirken, çevre illerdeki satılık konut fiyatları %7, konut kiraları %4, büyükşehirlerdeki satılık konut fiyatları %11, konut kiraları ise %14 arttı. Depremin etkilediği illerde satılmayı bekleyen konut stoku ise ortalama %53, kiralanmayı bekleyen stok adedi ise ortalama %59 düşüş gösterdi. Yapay zeka ve büyük veri analizi kullanarak gayrimenkul değer hesabı sunan Endeksa, deprem öncesi ve sonrası dönemi karşılaştırarak depremin konut stokuna ve fiyatlarına etkisini incelediği detaylı bir çalışma hazırladı. Çalışmaya göre, deprem sonrası depremin etkilediği iller ve çevre illerde stok önemli ölçüde düştü. Bunun sonucu olarak şubat ayında konut fiyatlarındaki artış beklentinin üzerinde gerçekleşti ve depremin etkilediği illerdeki konut fiyat artışı çevre iller ve büyükşehirlerdeki fiyat artışından yüksek oldu. Endeksa verilerine göre, depremden önce ocak ayında deprem illerinde satılık konut fiyatları %9, kiralar %5 arttı, çevre illerde satış fiyatı %9 artarken kiralar %7 arttı, büyükşehirlerde ise satış fiyatı %13, kiralar %11 arttı. İstatistiki modelleme ile gelecekte gerçekleşecek fiyatları da hesaplayan Endeksa, şubat ayında deprem olmasaydı fiyat artışını deprem illeri ve çevre iller için %8, büyükşehirler için %10; kira artışını ise deprem illeri için %4, çevre iller için %6, büyükşehirler için %9 olarak öngörmüştü. Ancak deprem felaketi sonrasında Ocak başından deprem günü 6 Şubat’a kadar olan dönemle sonrasında 22 Şubat’a kadar olanı dönemin karşılaştırdığı çalışma sonucunda depremin etkilediği illerde satılık konut fiyatlarının ortalama %14, konut kiralarının ise ortalama %17 artış gösterdiği; çevre illerdeki satılık konut fiyatlarının %7, konut kiralarının %4, büyükşehirlerdeki satılık konut fiyatlarının %11, konut kiralarının ise %14 arttığı görüldü. Çevre illerde satılmayı bekleyen konut stoku %8 düştü Depremin konut stokundaki etkisine bakıldığında, depremin etkilediği illerde satılmayı bekleyen konut stoku ortalama %53, kiralanmayı bekleyen stok adedi ise ortalama %59 düşüş gösterdi. Çevre illerde satılmayı bekleyen konut stoku %8, kiralanmayı bekleyen konut stoku %49 düşüş gösterdi. Büyükşehirlerde ise satılmayı bekleyen konut stoku %19 artarken, kiralık konut stoku değişmedi. Depremin Konut Satış Fiyatı ve Kiralarına Etkisi (Ağırlıklandırılmış Ortalama) Ocak 2023 Gerçekleşen Fiyat Değişimi Şubat 2023 Beklenti Fiyat Değişimi Deprem Sonrası Fiyat Değişimi Satılmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Ocak 2023 Gerçekleşen Kira Değişimi Şubat 2023 Beklenti Kira Değişimi Deprem Sonrası Kira Değişimi Kiralanmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Deprem İlleri 9% 8% 14% -53% 5% 4% 17% -59% Çevre İller 9% 8% 7% -8% 7% 6% 4% -49% Büyükşehirler 13% 10% 11% 19% 11% 9% 14% 0% Hatay’da satılmayı bekleyen konut stoku %85, kiralık konut stoku ise %93 düştü Yıkılan konutlar nedeniyle depremin etkilediği illerde önemli oranda stok düşüşü ve bunun sonucu olarak fiyat artışları oldu. Depremden en çok etkilenen illerden olan Hatay’da satılmayı bekleyen konut stoku %85, kiralık konut stoku ise %93 düştü, satılık konutların fiyatları %16, kiralar ise %56 artış gösterdi. Malatya’da ise satılık konut stoku %93, kiralık konut stoku %95 düşerken, satılık konut fiyatları %33, kiralar ise %41 artış gösterdi. Deprem olmasa satılık konut fiyat artışı Hatay’da %8, Malatya’da %9 olarak, kira artışı ise Hatay’da %6, Malatya’da %4 olarak beklenmekteydi. Deprem İllerinde Konut Satış Fiyatı ve Kiralarındaki Değişim FİYAT (01.01.2023-05.02.2023 <> 06.02.2023-22.02.2023) KİRA (01.01.2023-05.02.2023 <> 06.02.2023-22.02.2023) Ocak 2023 Gerçekleşen Fiyat Değişimi Şubat 2023 Beklenti Fiyat Değişimi Deprem Sonrası Fiyat Değişimi Satılmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Ocak 2023 Gerçekleşen Kira Değişimi Şubat 2023 Beklenti Kira Değişimi Deprem Sonrası Kira Değişimi Kiralanmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Adana 11% 9% 16% -42% 2% -33% Adıyaman 8% 7% -8% -92% 5% 6% 33% -96% Diyarbakır 6% 5% 15% -37% 1% -1% -1% -79% Elazığ 11% 8% 20% -9% 4% 4% 3% -66% Gaziantep 8% 7% 9% -46% 7% 6% 14% -57% Hatay 9% 8% 16% -85% 7% 6% 56% -93% Kahramanmaraş 8% 7% 18% -89% 4% 4% 30% -96% Kilis 7% 5% 6% -24% 7% 7% 11% -60% Malatya 11% 9% 33% -93% 4% 4% 41% -95% Osmaniye 15% 11% 4% -66% 8% 5% 15% -80% Şanlıurfa 7% 6% 12% -54% 8% 6% 17% -58% Gayrimenkul fiyatlarının en fazla etkilendiği iller Tunceli ve Kayseri oldu Çevre iller arasında gayrimenkul fiyatlarının en fazla etkilendiği iller Tunceli ve Kayseri oldu. Tunceli’de satılık konut fiyatları %16 artarken, kiralar %1 arttı, satılık konut stoku %7 artarken kiralanmayı bekleyen konut stoku ise %57 düşüş gösterdi. Kayseri’de ise satılık konut fiyatları %13, kiralar %29 artış gösterdi, satılık konut stoku %17 düşerken kiralık konut stoku %45 düştü. Çevredeki neredeyse tüm illerde stok düşerken Mersin’de satılık konut stokunun %36, kiralık konut stoku ise %31 arttı. Özellikle Adana’daki depremzedeler başta olmak üzere Mersin’de yazlık konutu bulunan kişilerin bu konutları kiraya veya satışa çıkarttığı bu nedenle stokların %30 üzerinde arttığı, artan stok ile birlikte kiraların düştüğü, satış fiyatının ise diğer illere göre daha az arttığı görülüyor. Çevre İllerde Konut Satış Fiyatı ve Kiralarındaki Değişim FİYAT (01.01.2023-05.02.2023 <> 06.02.2023-22.02.2023) KİRA (01.01.2023-05.02.2023 <> 06.02.2023-22.02.2023) Ocak 2023 Gerçekleşen Fiyat Değişimi Şubat 2023 Beklenti Fiyat Değişimi Deprem Sonrası Fiyat Değişimi Satılmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Ocak 2023 Gerçekleşen Kira Değişimi Şubat 2023 Beklenti Kira Değişimi Deprem Sonrası Kira Değişimi Kiralanmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Aksaray 9% 7% 11% -11% 8% 8% 21% -47% Bingöl 4% 4% 1% 10% 10% 7% 21% -22% Erzincan 10% 7% 2% -4% 9% 6% 24% 0% Karaman 14% 12% 5% 29% 10% 8% 18% -32% Kayseri 11% 9% 13% -17% 6% 7% 29% -45% Konya 11% 9% 8% -10% 9% 8% 8% -58% Mardin 7% 5% 11% 0% 6% 5% 0% -37% Mersin 8% 7% 5% 36% -15% 31% Nevşehir 4% 3% 11% -15% 15% 13% 15% -61% Niğde 11% 9% 11% -5% 6% 6% 8% -50% Sivas 10% 9% 2% -28% 15% 13% 17% -44% Tunceli 7% 4% 16% 7% -2% 0% 1% -57% Depremin büyükşehirlerdeki gayrimenkul piyasasına etkisi ise daha düşük Endeksa’nın analizinde, depremin büyükşehirlerdeki gayrimenkul piyasasına etkisinin çok düşük olduğu, fiyat artışının beklenti ile aşağı yukarı paralel olduğu görülüyor. Deprem öncesi ve sonrasında büyükşehirler içerisinde konut satış fiyatlarının en fazla arttığı il Muğla olurken, kiraların en fazla arttığı il Ankara oldu. Muğla’da satılık konut fiyatları %13 artarken, kiralar %20 artış gösterdi, Endeksa’nın tahmin algoritmasına göre Muğla’da Şubat ayında satış fiyatlarında %11, kiralarda %14 artış bekleniyordu. Muğla’da deprem döneminde satılık konut stoku %13 arttı, kiralık konut stoku ise %8 düştü. Ankara’da ise kiralar %26 arttı. Satılık konut fiyatlarının %11 artış gösterdiği Ankara’da satılık konut stoku %15 arttı, kiralık konut stoku %24 düştü. Endeksa’nın Ankara’daki şubat ayı fiyat ve kira artışı beklentisi %10 seviyesindeydi. Büyükşehirlerde Konut Satış Fiyatı ve Kiralarındaki Değişim FİYAT (01.01.2023-05.02.2023 <> 06.02.2023-22.02.2023) KİRA (01.01.2023-05.02.2023 <> 06.02.2023-22.02.2023) Ocak 2023 Gerçekleşen Fiyat Değişimi Şubat 2023 Beklenti Fiyat Değişimi Deprem Sonrası Fiyat Değişimi Satılmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Ocak 2023 Gerçekleşen Kira Değişimi Şubat 2023 Beklenti Kira Değişimi Deprem Sonrası Kira Değişimi Kiralanmayı Bekleyen Konut Stoku Değişimi Antalya 13% 10% 8% 4% 11% 10% 6% -9% Ankara 13% 10% 11% 15% 11% 8% 26% -24% İzmir 13% 10% 10% 13% 14% 12% 16% -4% İstanbul 13% 10% 12% 22% 12% 9% 13% 5% Bursa 12% 9% 6% 5% 8% -27% Muğla 13% 11% 13% 13% 10% 14% 20% -8% Verileri değerlendiren Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “Yaptığımız çalışmaya göre, yaşanan deprem felaketi sonrası deprem illerinde stok düşüşüne ve normalde satılması belki düşünülmeyen mülklerin bir anda satışa sunulmasına bağlı olarak, konut satış fiyatı ve kira artışı gerçekleşmiş olsa da çevre iller ve büyükşehirlerde gayrimenkul fiyatlarında deprem sonrası yüksek artış olduğuna dair genelleme yapmak güç. Hatta Mersin örneği var. Çevredeki neredeyse tüm illerde stok düşerken Mersin’de satılık konut stokunun %36, kiralık konut stokunun ise %31 arttığı görülüyor. Özellikle Adana’daki depremzedeler başta olmak üzere Mersin’de yazlık konutu bulunan kişilerin bu konutları kiraya veya satışa çıkarttığı bu nedenle stokların %30 üzerinde arttığı, artan stok ve acil ihtiyaç durumu ile birlikte kiraların düştüğü, satış fiyatının ise diğer illere göre daha az arttığı görülüyor.” dedi. Endeksa: Gayrimenkul değerlemede dijital teknolojilerin gelişmiş olanaklarını kullanan www.endeksa.com, sisteme herhangi bir konutun konum ve özelliklerini giren herkese piyasa değerini anında sunmaktadır. Sloganı “Endeksa ile evinizin kıymetini bilin” olan Endeksa, evini değerinde satmak isteyen milyonlarca kullanıcıya hizmet vermektedir. Endeksa, yapay zekâ teknolojisini kullanarak tüm Türkiye için gayrimenkul değeri sunar ve aynı zamanda evini değerinde satmak isteyen kullanıcıları bölgesinde uzman emlak danışmanları ile bir araya getirir. Ev satarken en önemli konulardan biri fiyatın doğru belirlenmesidir. Satış fiyatının gerçek değerin altında belirlenmesi durumunda maddi kayıp yaşanmakta, değerin üzerinde belirlenmesinde ise satış gerçekleşmemekte veya satış süresi uzayarak zaman kaybı yaşanmaktadır. Endeksa, kullanıcıların değeri doğru belirlemeleri ve ihtiyaçlarına en uygun, bölgesinde uzman emlak danışmanlarına ulaşmalarını sağlayarak ev satış süreçlerini kolaylaştırmakta ve hızlandırmaktadır. Kullanıcılar www.endeksa.com sitesini ziyaret ederek gayrimenkul işlemi yapacakları bölgedeki ortalama satış ve kira değerleri, değer değişimi, yaşam olanakları, demografik yapı gibi konularda detaylı bilgiye ulaşabilir; aynı zamanda Endeksa’nın sektör lideri Otomatik Değerleme Modeli ile konutlarının konum ve özelliklerini girerek saniyeler içinde satış ve kira değerini hesaplayabilirler. Değeri belirledikten sonra; bölgede uzman Endeksa teknolojisi ile donanımlı emlak danışmanına ulaşarak satış işlemini güvenle tamamlayabilirler. 2017 yılında hayata geçen Endeksa’nın çoğunluk hissesi 2021 yılı sonunda Türkiye’nin öncü internet şirketleri grubu olan iLab Ventures tarafından satın alınmıştır.