“Tapu harçları yıllardır yanlış hesaplanıyor ve ödeniyor, kimse farkında değil. Özellikle sıfır birinci el gayrimenkul alım satımında tapu harcının KDV’siz alım-satım bedeli üzerinden ödenmesi gerekiyor. Ancak, uygulamada, KDV’li satış bedeli üzerinden tapu harcı hesaplanıyor, alıcı ve satıcıya fazla tapu harcı ödettiriliyor."
TAPU HARCI YANLIŞ HESAPLANIYOR
Tolu Yeminli Mali Müşavirlik Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Tolu, sıfır ev alacaklara olanları uyardı. “fazla tapu harcı ödememeleri için neler yapmaları gerektiğini hakkında açıklamalarda bulundu.. Tolu, “Gerek vatandaşların gerekse inşaat şirketlerinin tapu harçlarını yıllardır yanlış hesapladığını” belirterek “Bu konuda vatandaşların ya bir uzmandan yardım almalarını veya vergi dairelerine giderek tapu harcını nasıl ödemeleri gerektiği konusundan bilgi almaları daha sağlıklı olacaktır” açıklamalarda bulundu.
“Son bir ay içerisinde konut alımlarındaki kredi faiz
oranının ciddi anlamda indirilmesi sonucunda, konut alım-satımları arttı” diyen
Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu, “Bunun için istatistikleri beklemeye gerek
yok, etrafımıza bakmamız yeterli. Konut alımlarında psikolojik faiz oranı
sınırı yüzde 1, faiz oranı 1’in altına düştüğünde insanlarımız tercihlerini
değiştirerek konut başta olmak üzere gayrimenkul satın almaya başlıyorlar. Şu
an, devlet bankalarında faiz oranı kademeli de olsa, aylık yüzde 0,99. Alım
için ciddi ve güzel bir oran, kaçırılmayacak bir fırsat” açıklamasında bulundu.
FAZLA ÖDEME YAPTILAR
Tolu, “Tapu harçları yıllardır yanlış hesaplanıyor ve
ödeniyor, kimse farkında değil. Özellikle sıfır birinci el gayrimenkul alım
satımında tapu harcının KDV’siz alım-satım bedeli üzerinden ödenmesi gerekiyor.
Ancak, uygulamada, KDV’li satış bedeli üzerinden tapu harcı hesaplattırılıyor,
alıcı ve satıcıya fazla tapu harcı ödettiriliyor. Biz de, faiz indirimlerine
paralel olarak gayrimenkul alım satımının arttığı bugünlerde, alıcı ve
satıcıların fazla tapu harcı ödememeleri için kendilerine bir uyarıda bulunmak
istiyoruz” dedi.
''İnşaat sektörü ile ilgili bilgilendirme notlarımda ve
verdiğim seminerlerde ısrarla üzerinde durduğum ancak sorulan sorulara
baktığımda hala tereddütlerin devam ettiğini gördüğüm bu konuda sıkça
alıcıların, inşaat şirketlerinin, meslek mensuplarının, tapu işlemlerini yapan
personelin bilgilendirilmesinde yarar var.'' şeklinde konuştu.
Abdullah Tolu şu ifadeleri kullandı: “Çünkü, onca uyarıya ve
bilgilendirmeye rağmen hala satış faturasındaki KDV dahil bedel üzerinden tapu
harcı ödeniyor. Yani, insanlarımız farkında olmadan, yanlış yönlendirme
nedeniyle veya bilgi eksikliğinden dolayı fazla tapu harcı ödemeye devam
ediyorlar. İşin ilginç yanı alıcıların dışında satışı yapan inşaat şirketi,
bunların mali işler personeli ve meslek mensupları da bu yanlış hesaplama
şeklini doğru olarak biliyorlar, yanlışlığın farkında bile değiller. Ama olan,
fazla tapu harcı ödeyen alıcı ve satıcıya oluyor; tapu harcı cebinden çıkmayan
başka hiç kimse bu fazla ödemeden etkilenmiyor” dedi.
TAPU HARCI, KDV’SİZ BEDEL ÜZERİNDEN HESAPLANACAK VE ÖDENECEK
Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu konuşmalarına şu şekilde
devam etti: “Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere, yeni-sıfır gayrimenkul
alım-satımlarında KDV’nin tapu harcı matrahına dahil edilmesi nedeniyle hem alıcı
hem de satıcı fazladan tapu harcı ödüyorlar. Maliye’nin bu konudaki görüşü de
uzun yıllardan bu yana oldukça net ve açık olmasına rağmen, hala fazladan tapu
harcı ödenmeye devam ediliyor. Tapu harcı, gayrimenkulün emlak vergisi
değerinden az olmamak üzere beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden
hesaplanıyor (Harçlar Kanunu Mad. 63). KDV’ye tabi taşınmaz devir ve
iktisaplarında, harcın matrahı olarak sayılan söz konusu tutarlar (devir ve
iktisap bedeli, emlak vergisine esas değer, takdir edilen istimlak bedeli vb.)
KDV’yi içermediğinden, tapu harcı matrahına KDV’nin dahil edilmemesi, harcın
KDV hariç devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanması ve ödenmesi gerekiyor.
Nitekim, Maliye yayınladığı 07.10.1997 tarih ve 1997/5 Sıra
No.lu Harçlar Kanunu İç Genelgesi’nde, tapu harcı matrahının tespitinde KDV’nin
dikkate alınmaması gerektiğini açıkladı. Ayrıca, bu konuda kendisine yapılan
başvurulara da, özelge vermek suretiyle aynı şekilde cevap verdi.Bu özelgelerin
bazılarının özeti aşağıda yer alıyor: “07.10.1997 tarih ve 1997/5 sayılı
Harçlar Kanunu İç Genelgesi’nde; tapu harcı matrahının tespitinde katma değer
vergisinin dikkate alınmaması gerektiği açıklanmıştır.
Buna göre, katma değer vergisine tabi gayrimenkul devir ve
iktisaplarında tapu harcı matrahına katma değer vergisi dahil edilmemesi
gerekmektedir.” (GİB. İstanbul VDB’nin, 21.12.2011 tarih ve
B.07.1.GİB.4.34.18.01-003.01-2263 sayılı Özelgesi)“İlgide kayıtlı dilekçenizin
incelenmesinden, katma değer vergisine tabi gayrimenkul devir ve iktisaplarında
tapu harcı matrahına katma değer vergisinin dahil olup olmadığı hususunda
tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır. 07.10.1997 tarih ve 1997/5 sayılı Harçlar
Kanunu İç Genelgesi’nde tapu harcı matrahının tespitinde katma değer vergisinin
dikkate alınmaması gerektiği açıklanmıştır. Buna göre, katma değer vergisine
tabi gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu harcı matrahına katma değer
vergisi dahil edilmeyecektir.” (GİB’in 10.07.2008 tarih ve
B.07.1.GİB.0.02.63/6369-1123/69618 sayılı Özelgesi)
TAPU HARCINI KDV’SİZ BEDEL ÜZERİNDEN HESAPLAYIN VE ÖDEYİN
Gayrimenkul alım-satımlarında, satış işlemi KDV’ye tabi ise,
yani fatura düzenlenip KDV hesaplanıyorsa, tapu harcı KDV’siz bedel üzerinden
hesaplanıp ve ödenecek. Ancak, satış işlemi KDV’ye tabi değilse, tapu harcı
alım satım bedeli üzerinden hesaplanacak diye konuşan Abdullah Tolu, “Örneğin,
KDV hariç 2 Milyon lira bedelle sıfır bir konut alındığını ve ayrıca yüzde 8
oranında 160 Bin lira KDV hesaplanarak ödendiğini varsayalım. Tapu harcının KDV
hariç bedel olan 2 Milyon lira üzerinden alıcı ve satıcıya ait olmak üzere ayrı
ayrı binde 15 oranında (2 Milyon lira X Binde 15=) 30’ar bin lira olarak
hesaplanması ve ödenmesi gerekiyor.
Doğrusu bu.Ancak, uygulamada, tapu harcı KDV dahil tutar
olan 2 Milyon 160 bin lira üzerinden binde 30 oranında alıcı ve satıcı toplam
64 Bin 800 lira olarak hesaplanıyor, alıcı ve satıcı yarı yarıya olmak üzere 32
Bin 400’er lira olarak ayrı ayrı bu tapu harcını ödüyorlar. Alıcı ve satıcı
yanlış hesaplama sonucunda 2 bin 400’er lira fazla harç ödemiş oluyorlar.
FAZLA TAPU HARCI ÖDEYENLER NE YAPACAK?
MİG”ayrimenkul alım-satımında yaygın olarak yapılan söz
konusu yanlış hesaplama nedeniyle tapu harcını fazla ödemiş olanlar, fazla
ödedikleri tapu harçlarını geri alabilirler” diyen Abdullah Tolu, “Çünkü,
KDV'li bedel üzerinden harç ödenmesi, Vergi Usul Kanununun 117/1. maddesi
kapsamında vergi hatası (Hesap hatası) olup, 5 yıl içerisinde her zaman
düzeltilmesi mümkün bulunuyor. Şimdi hemen tapu harcını KDV’li bedel üzerinden
ödeyip ödemediğinizi kontrol edin. Fazla ödemişseniz, ödeme makbuzları ile
birlikte, yazımızda yer alan gerekçeleri göstererek, harçlarla ilgili olarak
görevlendirilen vergi dairesine tapu harcı iadesi talebinde bulunun” şeklinde
konuştu.
5 YILLIK ZAMAN AŞIMINA DİKKAT EDİN
“Yalnız, burada 5 yıllık düzeltme zamanaşımı süresi var.
Üzerinden 5 yıl geçmişse, yapacak bir şey yok, iade alamazsınız” ifadelerini
kullanan Abdullah Tolu, “Örneğin, 2014 yılında fazla tapu harcı ödeyenlerin, 31
Aralık 2019'a kadar düzeltme dilekçesini vergi dairesine vermeleri gerekiyor.
Vergi dairesinin düzeltme talebini reddetmesi veya 60 gün içinde cevap
vermemesi durumunda ise, Vergi Usul Kanununun 124. Maddesine göre şikayet
yoluyla Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvuruda
bulunulması gerekiyor. Buradan da 60 gün içinde ret cevabı gelmesi halinde
cevabın gelişini takip eden günden itibaren 30 gün içinde, 60 gün içinde cevap
gelmediği takdirde ise 60. günden
itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açılması gerekiyor” dedi.
Yeminli Mali Müşavir Abdullah Tolu açıklamalarına şu şekilde
son verdi: “KDV'ye tabi gayrimenkul alım satımlarında tapu harcının, KDV'siz
satış bedeli üzerinden hesaplanması ve ödenmesi gerekir. Ancak, yıllardır bunun
tam aksine KDV’li satış bedeli üzerinden tapu harcı hesaplattırılır ve
taraflara ödettirilir. Bunu da, genellikle bu konuda uzman olduğu kabul edilen
kişiler yaptırır. Siz siz olun, bu konuda yanlış hesaplama yapmayın, tapu
harcını KDV’siz alım-satım bedeli üzerinden hesaplayın ve ödeyin. Maliye’de bu
şekilde hesaplama yapın diyor. Boşu boşuna fazla tapu harcı ödemeyin. Ha,
isteyen fazla da ödeyebilir, fazladan harç ödemek serbest” diye konuşarak ev
alacak vatandaşlara uyarılarda bulundu.
