2019 yılının son çeyreğinde düşme eğilimine giren konut kredisi oranları bu yılın başında psikolojik eşik olan %1 altına geriledi. Yılın başında Ocak-Şubat aylarında konuta olan talepte ivme yukarıya doğru döndü. Dünya Sağlık Örgütü’nün 11 Mart 2020’de corona virüs salgınını Küresel Pandemi olarak ilan etmesi ile birlikte dünya küresel finans piyasaları ciddi bir şekilde etkilendi. Ülkemizde pandemi sürecinin ilk aylarında konut satışları %55 azaldı. Ancak tüm dünyayı sarsan pandemi sürecinin etkilerini azaltmak için hayata geçirilen önlem ve teşvikler ile kamu bankalarının düşük faizli konut kredileri başta olmak üzere son iki yıldır biriken talep, gayrimenkul sektöründeki kampanyalar ve normalleşme adımları ile birlikte Haziran ayından itibaren konut satışlarında rekorların görülmesini sağladı. Yaz aylarında kamu bankaları öncülüğünde konut kredi faizlerinde indirime gidilmiş; ilk el konutlara %0,64 ikinci el konutlara %0,74 faiz oranı ile bir yıl ödemesiz, 15 yıla kadar vade hayata geçirilmişti. Bazı gayrimenkul firmaları da proje bazında 2 yıl ödemesiz, 20 yıl vade gibi kampanyaları gerçekleştirdi. Haziran-Temmuz ayları arasında oturum amacıyla konut satın almak isteyenler için düşük peşinatlı ve düşük konut kredisi oranlarıyla uygun şartların oluşması ile birlikte diğer taraftan azalan mevduat faizleri nedeniyle yatırımcıların yatırım enstrümanı olarak konuta yönelmesi yaz aylarında kaydedilen rekor satışlarda etkili oldu. Bu süreçte her ne kadar 2.el piyasalarda talep daha fazla olmasına rağmen son iki yıldır inşaat firmalarının elinde biriken birinci el konut stokları satışa döndü ve yeni konut stokunda azalma yaşandı.
Fiyatlar yükseldi..
Bu yıl pandemi sürecinin yeni normal hayata geçmesinin ardından konut satışları arttı, yılın ortasında gayrimenkul sektörü eski canlı günlerine geri döndü. Kamu bankalarının düşük faizli konut kampanyasıyla birlikte konut fiyatları da fırladı. Artan talep ile birlikte Türkiye genelinde konut satış fiyatları %29,2 arttı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2020 yılı Kasım ayı Konut Fiyat Endeksi verilerine göre Türkiye'deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Konut Fiyat Endeksi, 2020 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 2,2 oranında artarak 149,9 seviyesinde gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29,2 oranında artan KFE, aynı dönemde reel olarak yüzde 15,5 oranında artış gösterdi. Üç büyük ilin konut fiyat endekslerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde, 2020 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, İstanbul, Ankara ve İzmir'de sırasıyla yüzde 27,3, 29,1 ve 28,9 oranlarında artış gösterdi Geçen sene Kasım ayında 500 bin TL olan bir konutun fiyatı bu yıl aynı dönemde 650 bin TL'yi aştı.
Konut yeniden yatırım aracı oldu..
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından yaptırılan "Türkiye Hane halkı Finansal Algı ve Tutum Araştırması" sonuçlarına göre, Türk halkının en memnun olduğu yatırım aracı yüzde 81 ile gayrimenkul olarak belirlendi. Gayrimenkul sektöründe 2017 yılından itibaren alternatif yatırım araçları getirilerinin ve enflasyonun altında kalan konut değeri bu yıl fiyatlarda yaşanan hızlı artış ile birlikte beklentileri karşıladı. 2020 yılında konut değer artışı enflasyonun ve mevduat faiz oranlarının üzerine çıktı. Gayrimenkulde memnuniyetin ana sebepleri "değer kaybının olmaması", "değer artışı" ve "barınma ihtiyacı" olduğu görüldü. Gayrimenkul yatırım seçenekleri arasında yer alan konut, dükkan, ofis ve arsa gibi yatırım enstrümanlarına yoğun talep oldu. Türkiye genelinde 11 ayda 2 milyon 464 bin gayrimenkul el değiştirirken, bu yıl bitmeden şimdiden geçen yılın tamamına göre %17 lik artış gerçekleşti. Ocak-Kasım döneminde ülke genelinde tapuda ibraz edilen değer ise 456 milyar 224 milyon 472 bin lirayla tüm zamanların yıllık rekorunu kırdı.
Konut satışları yükseldi..
Yıl daha bitmeden 11 ayda gerçekleşen toplan konut satış rakamı son on yılın en yüksek rakamı olarak kayıtlara geçti. Ocak-Kasım döneminde toplam 1 milyon 393 bin 335 konut satışı gerçekleşerek, bir önceki yılın aynı dönemine göre %21,5 artış gösterdi. Pandemi sürecinin başında kaybedilen ivme yaz aylarında yükseldi. Bu yılın son çeyreğinde yükselen konut kredisi oranları ile birlikte konut talebinde azalma yaşanmasına rağmen toplam konut satış adedi geçen yılın üzerine çıktı.
Yabancı talebi artarak devam etti..
Özellikle 2018 yılındaki kur artışıyla zirveye ulaşan yabancı satışları, 2019’da dengelenmiş görünse de pandemiye rağmen bu yılda trend hâlâ yukarı yönde. Özellikle pandemi sürecinde ertelenen konut talebi sıkılaştırma önlemlerine rağmen Eylül ayından itibaren artarak devam ediyor. Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,4 artarak 4 bin 962 oldu.
Soner Keleş
Satış Çözümleri-Kurucu
www.satiscozumleri.com
